ادبیات پشتو

]۱[ در طی قرون متمادی، پشتو تنها در گفتار به کار می رفته و آثار ادبی به این زبان بسیار اندک بوده است. تنها از سی چهل سال پیش بود که دولت افغانستان پشتو را زبان رسمیکشور قرار داد و از آن پس روزنامه، کتاب و آثار ادبی به این زبان پدید آمد و تدریس آن در آموزشگاه ها معمول شد. قدیمی ترین شاعر پشتو که یک منظومهٔ حماسی، او را مؤلف کتاب پته خزانه به استناد تاریخ سورینامیده امیر کرور)Krur( پسر امیر پولاد سوری است که به سال ۱۳۹ ه. ق./ ۷۵۶ م. در مندش غورامیر بود. اصالت این کتاب مورد تأیید حلقه های اکادمیک قرار ندارد. نویسندگانی در پیشاورپاکستان و افغانستان این کتاب را زیر سوال برده اند و در آن مواردی یافته اندکه حدس و گمان مبنی بر جعلی بودن »گنجینهٔ پنهان« رانزدیک به یقین می کند. از جمله در ذکر روزهای هفته و ماه ها. نویسندگان کتاب، از جمله عبدالحی حبیبی مرحوم گمان نمی کردند تقویمی به وجودبیاید که بتواند روزها و تاریخ های هزار سال پیش و هزار سال بعد را معین کند. اما امروز چنین تقویم هایی وجوددارند که بر اساس می توان جعل بودن این کتاب را ثابت کرد. مثلاً نویسنده کتاب می گوید: روز دوشنبه ۱۶ ربیع الاول فلان سال. وقتی به تقویم همانسال نگاه کنید، ۱۶ ربیع الاول سال مورد نظر نه دوشنبه که پنجشنبه است. از شاعران دیگر پشتو می توان به خوشحال خان ختک)۱۶۱۳-۱۶۹۴(٬ عبدالرحمن بابازاده به سال ۱۰۴۲ ه. ق./ ۱۶۳۲ م.٬ حمید مهمنددرگذشته در حدود سال ۱۶۹۰ م. و پیرمحمد کاکردرگذشته در حدود سال ۱۷۷۰ م. اشاره کرد. زبان پشتو پس از طی یک دورهٔ طولانی که نزد تحصیل کردگان در محاق بود در نیمهٔ اول سدهٔ بیستم بیشتر در میان ملت افغان متداول و رایج شده و ادبیاتی پدید آورده است با سپاس از شما که تا آخر مطلب را خواندید